Historie Noord-Holland
Holland was het belangrijkste gewest van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep met 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte van Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in 8 departementen met zo heel wat mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
dit departement over Texel
dit departement met een Amstel
het departement over een Delf
Ernaast lagen ook dit departement met een Schelde en Maas en dit departement over een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een nieuwe rangschikking ook niet en na de instelling in 1801 met het Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld volgens een oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest vervangen via het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werden dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Na in 1811 het Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werd gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden met de Maas.
Na de Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, was de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende de Grondwet met 29 maart 1814 werden de departementen vernieuwen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden betreffende de Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Aangaande Maanen werd in een grondwetcommissie nog een naam Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen betreffende achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch dit werden door een rest met de commissie verworpen.[twee]
De andere provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug over Friesland naar Holland, doch een deel van Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werden ook dit laatste Hollands Brabant, het Land betreffende Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Tenslotte werden in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Om de dominantie te reduceren werden Holland bij een grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit immers in sterke mate voor Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag gaan ten gunste met Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende staat betreffende Amsterdam en drong men met op de genezing betreffende de verdeling zoals die was tussen het Noorder- en Zuiderkwartier vanwege 1795. Op deze plaats werd desalniettemin niet met tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze bij Noord-Holland gevoegd, waarna Zuid-Holland in 1864 het grootste deel met de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Dit voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit betreffende Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enig tijd sprake over een samenvoeging met de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werd overduidelijk het deze regelen van de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, de IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via middel aangaande de Houtribdijk en Hollandse Brug aan een provincie Flevoland en in dit noorden via middel aangaande een Afsluitdijk met een provincie Friesland.
Een provincie mag geraken onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) als grens fungeert.
Ten zuiden aangaande het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden met Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende een luchthaven Schiphol en tegelijkertijd het Gooi, alsmede een dichtbevolkt gebied, maar met ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet totaal vlak).
Ten noorden met dit Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel over een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden een Kop met Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
Een westkust met een provincie wordt grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen mits Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden met dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt de IJmond, met de Hoogovens en andere industrie: het kan zijn dit westelijk gebied met dit Noordzeekanaal, betreffende mits middelpunt de haven en sluizen aangaande IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op een noordpunt met dit schiereiland een marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven vanwege Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
De voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn dit IJ (heb je ons zeearm) en het Noordzeekanaal met een daarin, weet vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland geraken meerdere dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, het behalve in Amsterdam ook in steden als Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat is te horen, daar op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meeste kenmerkende dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, op welke manier verdere het lokale dialect aangaande de standaardtaal afwijkt; in het bijzonder het Tessels en het Wierings beschikken over een heel persoonlijk karakter.
Precies ingeval in andere Meer informatie hier dialectgebieden kan zijn in Noord-Holland sprake aangaande een teruggang over een dialecten. Toch zijn enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name dit Volendams wordt ter plaatse nog enorm doorgaans gesproken. Andere dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, zijn nagenoeg verdwenen.
Dit IJ is vanouds een barrière en het blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden van dit IJ zijn de meeste afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten van Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls zodra Zuid-Hollands beschouwd. Immers nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met ook Noord- ingeval Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten van vanouds geïsoleerde gemeenschappen wanneer Volendam, Egmond of een Waddeneilanden hebben ons heel eigen ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zich op verschillende punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp over de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
Een opstelling over de dialecten boven dit IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in de taalwetenschap. Veelal is op een verwantschap met dit Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) beschikken over veel geniepig met het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries bestaan geweest. Het Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nimmer helemaal kunnen verwisselen, zodat Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Alhoewel die theorie veel aanhang heeft, is ze door overige taalkundigen van de hand gewezen en zullen een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn ons overheids-NV, opgericht op 4 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland mits enig aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht over de besturen betreffende een recreatieschappen voor een ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en onderhouden met zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan twee grote nationale parken: dit Nationaal Park Duinen over Texel (de hele westzijde met Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (de brede duinstrook aangaande Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Ook bestaan er in Noord-Holland een tiental overige via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (van Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan daar in Noord-Holland nog vele overige vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, de Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio via Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland voor het hoofdartikel over dit item.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort