Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit voornaamste gewest met een Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na de staatsgreep aangaande 21 januari 1798 werd op 23 april 1798 een Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee een oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werd onderverdeeld in acht departementen met zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement aangaande Texel
het departement betreffende een Amstel
het departement betreffende de Delf
Daarnaast lagen tevens dit departement met een Schelde en Maas en het departement betreffende een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere rangschikking ook niet en na de instelling in 1801 aangaande het Bataafs Gemenebest werd het departement Holland ingesteld in overeenstemming met de oude gewestelijke grenzen van Holland. In 1806 werd het Bataafs Gemenebest vervangen door het Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd dit departement Holland opgedeeld in dit departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Na in 1811 dit Koninkrijk Holland voor dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département de la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werden Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Nadat een Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, bleef de rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Betreffende een Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden de departementen verwisselen via provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden met een Maas werden verenigd in de provincie Holland. Via minister Over Maanen werden in een grondwetcommissie nog de titel Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde aan het verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", doch het werden door de rest van een commissie verworpen.[2]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 twee gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam met een voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen retour betreffende Friesland naar Holland, maar een deel over Hollands Brabant was voor Noord-Brabant en in 1815 werd verder dit laatste Hollands Brabant, het Land aangaande Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werden in 1820 een grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te reduceren werd Holland voor een grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzaak hiertoe werden in Zuid-Holland ook niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate vanwege Amsterdam, dat in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag gaan ten gunste over Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd een overheersende positie van Amsterdam en drong men aan op de genezing over een verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Op deze plaats werden echter niet met tegemoetgekomen. Na een Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werden deze bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel van een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij een provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit van Noord-Holland.
Om 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake van ons samenvoeging betreffende een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk het die organiseren van een baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende het Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel met Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via geneesmiddel met de Houtribdijk en Hollandse Brug met de provincie Flevoland en in het noorden via geneesmiddel met de Afsluitdijk aan een provincie Friesland.
Een provincie kan worden onderverdeeld in ons noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, je kunt dit uitproberen waarbij dit Noordzeekanaal (en vroeger dit IJ) als grens werkt.
Ten zuiden over het Noordzeekanaal liggen een stedelijke gebieden over Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en tevens het Gooi, tevens een dichtbevolkt gebied, maar betreffende een landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en ook niet volkomen vlak).
Ten noorden met het Noordzeekanaal bevinden dit antwoord zich een Zaanstreek en verschillende, kleinere, delen en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij de stad Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel betreffende een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, de grote droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en totaal in dit noorden een Kop van Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust met een provincie is grotendeels door duinen beschermd. Op deze plaats liggen welbekende badplaatsen indien Noord-Holland Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond met Zee en Bergen. Waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een streek tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden aangaande dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Een deel betreffende Kennemerland vormt een IJmond, betreffende een Hoogovens en verschillende industrie: het is het westelijk gebied van het Noordzeekanaal, betreffende zodra middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden betreffende Kennemerland ligt een antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt met dit schiereiland de marinehaven Den Helder, tevens veerhaven voor Texel.
Aan de oostkust liggen historische steden mits Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland bestaan dit IJ (heb je ons zeearm) en het Noordzeekanaal met de daarin, al dan niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, dat behalve in Amsterdam ook in steden mits Alkmaar, Purmerend en Hoorn heel wat kan zijn te horen, omdat op deze plaats heel wat Amsterdammers wonen. De meest typische dialecten vindt men op het platteland. Hoe noordelijker men komt, hoe meer het lokale dialect aangaande de standaardtaal afwijkt; vooral het Tessels en het Wierings hebben ons enorm eigen karakter.
Net indien in overige dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake aangaande een teruggang aangaande de dialecten. Toch zijn sommige dialecten alsnog opvallend vitaal. Betreffende name dit Volendams is ter plaatse nog heel algemeen gesproken. Andere dialecten, zoals het Aalsmeers, bestaan Provincie Noord-Holland nagenoeg verdwenen.
Dit IJ kan zijn vanouds een barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden over dit IJ bestaan een meest afwijkende.
Onder het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden betreffende het IJ en Noordzeekanaal lijken meer op de dialecten over Zuid-Holland en geraken taalkundig dan ook dikwijls ingeval Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- indien Zuid-Hollandse kenmerken. De Gooise dialecten, welke intern vrij divers bestaan, vallen in de Utrechtse band.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen zodra Volendam, Egmond ofwel de Waddeneilanden hebben ons enorm eigen ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op andere punten juist opvallend hebben vernieuwd en daarom zeer scherp van een omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
Een ordening aangaande een dialecten boven dit IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot meerdere polemieken in de taalwetenschap. Veelal is op de verwantschap betreffende het Fries gewezen: betreffende name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat achterbaks met dit Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en bezit het nooit absoluut mogen vernieuwen, waardoor Friese vormen en constructies alsnog voortleven in de dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang heeft, is ze via andere taalkundigen van een hand gewezen en zouden een Friese vormen eerder op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, opgericht op 5 juli 2004, betreffende de Provincie Noord-Holland wanneer enige aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht aangaande de besturen van een recreatieschappen voor de ontwikkeling, vatbaarheid, het beheer en verzorging betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Dit Twiske, vind dit Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn een paar omvangrijke nationale parken: dit Nationaal Park Duinen betreffende Texel (een hele westzijde over Texel) en het Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook betreffende Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens zijn er in Noord-Holland een tiental andere via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder het Noordhollands Duinreservaat (over Wijk aan Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en de Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte zijn daar in Noord-Holland alsnog vele overige grotere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld het Goois Natuurreservaat, een Hulk, dit Naardermeer, het Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens het hoofdartikel aan het onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort